Nazwa: The Civilian Respirator(Masque Du Type "Civilian")

Rok produkcji: 1942

Producent: B.F.G.

Rozmiar: Medium

Przeznaczenie: Ludność Cywilna

Nazwa: Mask CML-BIO C3(ABC-Maske M/69, C3 Masker)

Rok produkcji: 1985

Producent: Soucy Baron Inc. Canada

Rozmiar: Medium

Przeznaczenie: Wojsko

Po II Wojnie Światowej, w której Kanadyjskie Siły Zbrojne użytkowały masek produkcji brytyjskiej oraz brytyjskiego projektu wyprodukowanych w kanadzie, pozostało zaufanie do brytyjskiej myśli technicznej. W latach 60 rozpoczęto prace mające na celu zmodernizowanie masek serii Lightweight Service Respirator. Zmieniono system mocowania i regulacji ogłowia, dokonano zmian komory bloku zaworu wydechowego i komory fonicznej oraz dodano wewnętrzną półmaskę likwidującą efekt parowania okularów.

W 1969 roku rozpoczęto produkcję nowych masek typu C3. Produkowało je dwóch producentów, GTR(General Tire and Rubber Company Canada) oraz Soucy Baron Inc. Canada. Co ciekawe producenci używali dwóch różnych wersji form do odlewania gumowych części twarzowych przez cały okres produkcji które poza delikatnie zmienionym kształtem pewnych fragmentów maski nie wpływały w żaden sposób na wartości użytkowe. Przedstawiona poniżej na zdjęciach sztuka z mojej kolekcji posiada spłaszczoną trójkątną płaszczyznę pomiędzy okularami nad blokiem zaworu wydechowego i komory fonicznej natomiast występuje jeszcze wersje która ten fragment ma gładki i uwypuklony. Poza Kanadyjskimi Siłami Zbrojnymi masek tych używały także armie innych państw do których były eksportowane. Była to Dania w której użytkowano jej pod oznaczeniem ABC-MASKE M/69 oraz Holandia gdzie maskę oznaczono jako C3 Masker. Wersja duńska nie odbiega od kanadyjskiego odpowiednika, jedynie pochłaniacze które z nimi użytkowano były w niektórych przypadkach niemieckiej produkcji dla armii duńskiej z jej oznaczeniem w postaci pieczątki "HMAK" co można zobaczyć na zdjęciach maski z mojej kolekcji. Jednakże można też spotkać maski pochodzące z armii duńskiej które posiadają pochłaniacze kanadyjskiej produkcji. Torba była taka sama jak ta dla kanadyjskich żołnierzy jednakże w połowie lat 80 zmieniono je na podobne o zmodernizowanym systemie mocowania do oporządzenia, były one oznaczone ABC TASKE M/85. W holenderskich C3 metalową siatkową nakręcaną osłonę zaworu wydechowego zastąpiono plastykową także nakręcaną. Torby w których holenderscy żołnierze przenosili maski C3 były identyczne w kroju z kanadyjskimi jednakże wykonane z gumowanego materiału. Wszystkie wersje były produkowane w rozmiarach Small, Medium i Large.

Przed zakończeniem produkcji w 1988 roku maski te w państwach wszystkich użytkowników były wyposażane w adapter który po wkręceniu w oryginalne gniazdo gwintowe pochłaniacza 60mm pozwalał na użytkowanie pochłaniaczy NATO 40mm. Wyprodukowano także krótką serię masek wyposażonych w gwintowane gniazdo pochłaniacza o dwóch gwintach 40mm i 60mm pozwalające na użytkowanie obu pochłaniaczy bez potrzeby stosowania adapterów.

Maski te stopniowo były wycofywane w latach 90 na rzecz nowej generacji masek C4 w Kanadzie oraz na brytyjskiej produkcji FM12 w Danii i Holandii. Warto wspomnieć iż torby zaprojektowane do masek C3 okazały się na tyle udanymi konstrukcjami że wprowadzając nowy model maski C4 w Kanadyjskich Siłach Zbrojnych dokonano jedynie modernizacji systemu nośnego torby, krój i materiał pozostał bez zmian.

Nazwa: Aircrew Respirator Assembly AC4 (AC4 Mask, Chemical-Biolo)

Rok produkcji: 1993

Producent: Carleton Life Support Technologies

Rozmiar: L

Przeznaczenie: Wojsko

W późnych latach 70, trzech partnerów z programu TTCP(The Technical Cooperation Program), USA, Wielka Brytania i Kanada stanęło przed potrzebą opracowania nowego modelu maski przeciwgazowej dla swoich armii. USA i Kanada zadecydowały o podjęciu wspólnej pracy nad modelem maski którego mogły by używać armie obu tych państw. USA skupiło się nad pracami nad częścią twarzową. Kanada natomiast pracowała nad nowym pochłaniaczem, które to prace prowadziło DREO(Defence Research Establishment Ottawa), instytucja rządowa zajmująca się badaniem i wdrażaniem nowych technologii głównie do Kanadyjskich Sił Zbrojnych. O ile kanadyjskiego projektu pochłaniacz C2 przyjęto bardzo pozytywnie, o tyle stworzona przez USA prototypowa maska XM29 była na tyle skomplikowanym projektem że nie była możliwa jej seryjna produkcja przy użyciu ówczesnych najnowocześniejszych metod. W międzyczasie DREO rozpoczęło niewielkie prace nad maską prototypową własnej konstrukcji na wszelki wypadek gdyby Stany Zjednoczone nie podołały postawionemu im zadaniu. Gdy zmieniony prototyp XM30 także nie został zatwierdzony w Kanadzie rozpoczęto ciężką pracę nad prototypem XC4. W międzyczasie Stany Zjednoczone rozpoczęły pracę nad prototypami XM40 lecz Kanada wycofała się ze współpracy na rzecz zaangażowania się w pracę nad własną maskę. Na początku projekt kanadyjskiej maski borykał się z problemami administracyjnymi oraz niewłaściwym zarządzaniem projektem lecz po kilku latach wszystko było na właściwej drodze. Prace nad nową maską zakończono w czasie oraz zmieszczono się w budżecie, ponadto maska spełniła wszystkie wymagania stawione jej przez Kanadyjskie Siły Zbrojne.

W 1988 roku Kanadyjskie Siły Zbrojne zatwierdziły ostatecznie część twarzową, pierwszą całkowicie kanadyjskiego projektu wraz z pochłaniaczem C2, przyjmując je na swoje wyposażenie jako C4 Mask. Produkcję rozpoczęto jeszcze w tym samym roku aby dostarczyć w czasie najnowsze maski armii, szczególnie żołnierzom wyjeżdżającym na Wojnę w Zatoce Perskiej.

Maski C4 cechowały się dostępnością w 4 rozmiarach XS, S, M i L odpowiadającym kolejno wielkością bardzo mała, mała, średnia i duża. Unikalnym rozwiązaniem okazało się ogłowie w postaci czepka wykonanego z Nylonu i Lycry które posiada tylko dwa punkty regulacyjne zapewniające szybkie dopasowanie wielkości do głowy. Ogłowie masek C4 polepsza także wygodę użytkowania maski z hełmami także lotniczymi oraz zapewnia komfort podczas długiego przebywania w masce. Część twarzowa jest wykonana z bromobutylu co daje tym samym 24 godzinną ochronę przed płynnymi BŚT. Wewnętrzna półmaska jest wykonana z silikonu w celu polepszenia wygody użytkowania i dopasowania do twarzy oraz dostępna w dwóch różnych rozmiarach. Okulary wykonane z poliwęglanu są odporne na rozbicie oraz pokryte warstwą utrudniającą zarysowanie, ich kształt zapewnia 90% pola widzenia. Okulary ponadto są kompatybilne z przyrządami celowniczymi oraz noktowizorami, maska posiada specjalnie dedykowane wkładki okularowe do montażu wewnątrz masek żołnierzy mających wadę wzroku. Dzięki dwóm komorom fonicznym maski C4 są także kompatybilne z systemami komunikacji i posiadają elektroniczny wzmacniacz dźwięku dostępny opcjonalnie jako akcesorium. Maska akceptuje wszystkie pochłaniacze o złączu gwintowym 40mm w standardzie NATO. W zależności czy strzelec jest lewo czy praworęczny w masce można zmienić położenie pochłaniacza. Wyposażenie maski w urządzenie do pobierania płynów oraz pokarmów w formie płynnej urealniło możliwość przebywania w masce przez całą dobę. Złącze tego urządzenie jest kompatybilne z amerykańskimi i rosyjskimi maskami z tego samego okresu. Pomimo tylu niezwykle zaawansowanych rozwiązań technicznych koszty wyprodukowania maski C4 były znacznie niższe niż C3 którą ona zastępowała. Wg. niektórych źródeł pozwoliło to zmniejszyć cenę masek o jedną dziesiątą co przełożyło się na miliony dolarów zaoszczędzone przez Kanadyjskie Siły Zbrojne.

Pierwszy kontrakt dotyczył wyprodukowania 175 tysięcy masek, lecz nie jest do końca jasne czy ta liczba obejmowała tylko wersję C4 czy także AC4 oraz cywilną PC4. Realizację kontraktu ukończono z końcem 1993 roku. Kolejny zawarto dopiero 30 października 1997 roku ale już z innymi producentami tj. Irvin Aerospace Canada Ltd. oraz Crown. 5-letnie kontrakty wygasły w 2002 roku i od tego czasu najprawdopodobniej jedyny producentem tych masek jest firma AirBoss która poza dostępnymi od początku wariantami kolorystycznymi zielonym i czarnym wprowadziła dodatkowo wersję w kolorze "Desert Tan".

Równocześnie z maskami C4 wprowadzono wariant AC4 zaprezentowany poniżej. AC4 są przeznaczone dla personelu latającego w strefach gdzie może występować skażenie bronią CBRN. Różnice w stosunku do C4 obejmowały montaż mikrofonu w miejscu urządzenia do pobierania płynów gdyż kanadyjskie hełmy systemy komunikacji mają montowane po lewej stronie. Urządzenie do pobierania płynów przeniesiono na prawą stronę. Ogłowie maski przyszyto do części twarzowej na stałe pozbywając się tym samym 4 punktów przyczepu które były wypukłe i mogły powodować dyskomfort podczas użytkowania dobrze dopasowanego hełmu lotniczego. Ponadto zaprojektowano specjalny materiałowy kaptur-kominiarkę zakładany na głowę po ubraniu maski w celu zwiększenia wygody. Bezpośrednio montowany do części twarzowej pochłaniacz z masek C4 zamieniono na rurę ze złączem kompatybilnym z pokładowymi systemami powietrznymi/tlenowymi. Końcówka węża w przypadku odejścia od źródła powietrza na pokładzie była przełączana do elektrycznego systemu wymuszonego obiegu powietrza który załoga ma przy sobie a można go zobaczyć na zdjęciach poniżej. Był on przypięty do lewej strony kamizelki na specjalnie do tego przeznaczonej plastykowej płycie. W dużym uproszczeniu jest to elektrycznie napędzana dmuchawa połączona z pochłaniaczem, tłocząca stale do wnętrza maski przefiltrowane powietrze co redukowało prawie do zera efekt oporu powietrza i dawało efekt chłodzący. System był zasilany napięciem 12-24V w postaci baterii noszonej przez personel w osobnej obudowie na uprzęży i połączonej z nawiewem za pomocą kabla z wtyczkami 3-pin. W przypadku wyczerpania się źródła zasilania nawiewu, jego konstrukcja pozwalała na dalsze użytkowanie tak jak w zwykłej masce czyli zasysanie powietrza przez pochłaniacz płucami użytkownika bez żadnych konsekwencji.